Marres Education

Samen met Marres ben ik op het Sophianum gastlessen gaan geven over het vak fotografie. Ik ben een beginnend fotograaf en vind het erg leuk om over mijn passie fotografie te vertellen aan jongeren. https://ginasiliquini.com/ Juist omdat ik tijdens mijn afstuderen de doelgroep ‘tieners’ heb gefotografeerd om er achter te komen hoe zij in de wereld staan.

Tijdens deze lessen hebben we het vooral gehad over kunstfotografie, om de jongeren net even een andere insteek te laten zien binnen fotografie dan journalistieke fotografie, Instagram en Snapchat. Verschillende vragen komen naar voren, ‘Wat is een zelfportret nou eigenlijk’? ‘Hoe is de snapshot ontstaan’? ,of ‘Hoe kun je een beeld vervreemden’?

In de les heb ik mijn eigen werk als beginnend kunstfotograaf laten zien naast verschillende kunstwerken uit de tentoonstelling Limburg Biennale van Marres, het werk van Levi van Veluw, Cindy Sherman of fotograaf Wolfgang Tillmans. Tijdens de les experimenteren de jongeren met beeld en het verhaal dat een foto vertelt door verschillende mini opdrachtjes uit te voeren. De jongeren zijn op zoek gegaan naar hoe je met je mobiele telefoon een tof kunstbeeld kan creëren. Dat hoeft niet allemaal heel moeilijk te zijn. Juist het toegankelijke en het gewoon doen zorgt voor leuke uitvindingen.

Bijvoorbeeld hoe je met licht een andere sfeer kan aanbrengen aan een foto. Of hoe je met verschillend perspectief het verhaal achter de foto kan versterken, of juist kan veranderen. Het trainen van je zintuigen en dat toepassen op een foto is iets wat het beeld evenals je beeldverhaal versterkt. Het fijne is dan ook dat dit heel gemakkelijk kan, maar je net even door een andere lens moet kijken!

Wat zo mooi is aan zo’n les is dat er boeiende discussies ontstaan. Wat is nou precies een mooi beeld? Is dat het verhaal erachter of alleen de esthetiek? Deze discussie is heel waardevol voor jongeren om net wat andere inzichten te krijgen binnen fotografie en het kijken naar beeld.

De les sloten we af met een fictieve vraag; Wat als jij een foto mag exposeren in Marres? Wat voor een soort foto zou je dan maken? Dit kan een experimenteel zelfportret zijn, een verfraaid stilleven, een futuristische snapshot (kun je de toekomst fotograferen?) of een mini installatie.  

Het is een koude dinsdagochtend eind oktober. Enigszins verloren staan een aantal jongens onwennig in de tuin van Marres. Ze zijn uitgenodigd door Boost Your Talent voor workshops bij Marres, huis voor hedendaagse cultuur. Hierbij werken ze samen met de jongeren van Marres Extended. De workshops staan in het teken van Sensory Communication, het communiceren met elkaar zonder elkaars taal te spreken.

Een van deze workshops behoort tot het project Eye-I. De jongeren worden gevraagd een voorwerp of foto te tonen die van emotionele, persoonlijke en culturele waarde is. Op basis hiervan gaan ze op creatieve wijze aan de slag om deze waarden te representeren in een beeld of opname. Het uitgangspunt van Eye-I is het delen van cultuur en identiteit in de vorm van beeld en geluid. Door de taalbarrière wordt er veel gecommuniceerd door middel van gebaren en lichaamstaal. Bij dit project is communicatie absoluut van belang, het AZC bood daarom de optie van de tolkentelefoon aan gedurende de workshops. Bij de tolkentelefoon heb je 24/7 binnen één minuut een tolk in de gewenste taal aan de lijn om al je vertaal problemen op te lossen! In sommige gevallen wel handig.

Daarnaast was er een workshop storytelling wat niet gemakkelijk is met jongeren die nauwelijks Nederlands of Engels spreken. Door woorden te gebruiken die workshopleidster Gina had voorbereidt en te vertalen naar ieders moedertaal, komen we iets verder. De woorden werden gekoppeld aan kunstwerken en dat leidde tot verhalen en gedichten gemaakt in tweetallen. Zoals het voorbeeld hieronder;

• 

• 

• 

Dit keer een Engelstalige video op de blog…
Ieder jaar daagt Marres Premium studenten van de University of Maastricht uit om een onderzoek naar de zintuigen te ontwikkelen. Dit jaar kregen de studenten een extra moeilijkheidsgraad erbij door de corona crisis!

In de video hoor en zie je hun oproep om aan het onderzoek over ” de geluiden van thuis” mee te doen.

Sounds of homes challenge

Every year, Marres hosts an honor’s program titled premium for Maastricht University. The program organizes MA students in interdisciplinary teams to engage in practical research. This year’s Marres team consists of master students Claire Gilliot (FR, International Law), Talisha van Beek (NL, Medicine), Lily Niemi (US, Art, Literature and Society) and Romy Kumpfel (DE, Global Health). Marres challenged them to craft a vocabulary for sensory experiences. Due to the corona quarantine, they redirected their research to sensory experiences at home. The call underneath follows from this new exploration.

Call for domestic sounds
We can all envision the ringing or our alarm, the squeaking of the steps, or the percolating of coffee. But did you ever listen to other sounds, of kitchen utensils, bathroom equipment, or moving furniture? We want you to record your favorite sound for us. Here are steps that can help you do so:

When you are cooking, walking around, doing something, listen closely to the sounds you make with the objects you use.
Select your favorite sounds and record it in a max. 30 sec video of it (mobile phone quality is fine, ask your family members or roommates to help if you need them)
Send the recording directly or via wetransfer to premiummarres2020@outlook.com (please add your name, age, location and occupation)

tekst: Hanneke van Dongen

Deze blog heeft lang op zich laten wachten.
De bedoeling was uitgebreid verslag te doen van de rondleidingen die 10, 11 en 12 maart plaatsvonden. Op dat moment waren we nog in het stadium ‘geen handen schudden’. Aan het einde van dezelfde week viel het doek voor ettelijke tentoonstellingen, voorstellingen, optredens en dus ook voor ‘Yes, please!’.

Vervolgens werd elke aanzet tot deze blog achterhaald door nieuwe feiten en maatregelen en ziet het er inmiddels naar uit dat ‘Yes, please!’ niet meer door publiek ervaren zal worden. Dus ook niet door leerlingen.

10 en 11 maart werd ‘Yes, please!’ bezocht door 5e jaars leerlingen VWO van het Porta Mosana College. Er lag een heldere opdracht vanuit school: de leerlingen waren bezig aan hun eindpresentatie voor CKV*.
Aan Marres het verzoek om deze leerlingen een handje te helpen bij het vinden van inspiratie en invalshoeken, vanuit de bestaande tentoonstelling.

Een deel van het team educatie heeft zelf CKV gegeven in het regulier onderwijs, Marres heeft inmiddels heel wat ervaring met onderwijs op maat en de tentoonstelling over erotische fantasieën, juist bij deze doelgroep, bleek enorm drempelverlagend te werken.
De rondleidingen en bijbehorende workshops werden een mix van luchtig vermaak (bijvoorbeeld in De Keuken, waar zweepjes en andere attributen natuurlijk wel wat hilariteit veroorzaakten), diepe concentratie (in Het Membraan), speelse verwondering, ontspanning (de ruimte met het tapijt) en serieuze gesprekken. Voor nagenoeg elk persoonlijk CKV-onderzoek werd een passende insteek bedacht om naar de tentoonstelling te kijken. Zo was er een leerling die dacht ‘niks te kunnen’ met deze expositie, omdat zij met architectuur bezig was. ‘Maar deze expositie staat in een gebouw.. Wat valt je op aan dit gebouw? Hoe hebben de makers gebruik gemaakt van het huis van Marres, waar denk je dat ze tegenaan gelopen zijn en hoe hebben ze dat opgelost?’
De gesprekken gingen -zoals altijd bij Marres- vanuit de persoonlijke beleving van de leerlingen naar de buitenwereld. Deze insteek is meteen het grootste verschil tussen reguliere rondleidingen en de zintuiglijke benadering van Marres.

Een veelgehoorde reactie was: ‘Dit had ik helemaal niet verwacht, dit is écht leuk!’ Bij doorvragen bleek dat twee dingen als verrassend en positief ervaren werden: het feit dat alle gesprekken vertrokken vanuit de leerlingen zelf; hun mening, gevoel, ervaring of visie en het feit dat je in ‘Yes, please’ nu eens niét overal vanaf moest blijven.

De ruimte om fysiek contact te mogen maken met de werken in de tentoonstelling in combinatie met gesprekken over kunst, CKV, intimiteit, vertrouwen en wat al niet meer, maakte dat de meeste leerlingen anders vertrokken dan ze binnenkwamen.
De sfeer ging van giechelig via aandachtig naar een groeiend besef dat de enige grenzen die er naast de wettelijke grenzen werkelijk toe doen, de grenzen zijn die jij voor jezelf bepaalt.

12 maart kwam er een groep kleuters van de Montessorischool naar Marres. Hier werd uiteraard niet over zinnelijke fantasieën gepraat, de kinderen werden meegenomen in een tactiele ervaring zonder erotische context. Voor de kleintjes die gewend zijn aan ‘Kijken met de oogjes, niet met de handjes!’ werd de ervaring van mogen voelen en daar woorden aan geven of over tekenen, een bijzondere belevenis.

Al met al.. na de eerste rondleidingen en workshops was het team educatie overrompeld, ontroerd en vooral verdomd gemotiveerd om uit ‘Yes, please!’ alles te halen wat er te bieden was. En dat was veel.
Zoals heel veel andere mooie initiatieven die ‘on hold’ staan, mag het nu even niet zo zijn.
Maar nu we in onze directe fysieke contacten plots zo beperkt worden, is er wellicht des te meer ruimte voor onze fantasie, op welk gebied dan ook..

We werken achter de schermen door aan ons educatieve programma en in onze dagdromen verheugen we ons alvast weer op de volgende groepen leerlingen, al zal dat waarschijnlijk in een nieuwe tentoonstelling zijn.

Intussen nodigen we jullie graag uit om het virtuele aanbod van Marres te bekijken. Een interview over het maakproces van ‘Yes, please!’ vind je hier . 
Het hele virtuele aanbod (misschien wil je jouw ervaring van ‘Yes, please!’ met ons delen in de Onzichtbare Collectie?) vind je hier.

*CKV: Culturele en Kunstzinnige Vorming, een landelijk verplicht vak voor alle leerlingen in het middelbaar onderwijs.

tekst: Hanneke van Dongen

Terwijl achter de schermen en in sommige ruimtes nog hard gewerkt wordt aan de laatste details voor de officiële opening van ‘Yes, please!’ , mag een klas van Vrijeschool Parkstad uit Heerlen met ons het spits afbijten. De eerste educatieve rondleiding is bij elke tentoonstelling spannend: hoe reageren jongeren op deze tentoonstelling? Welke ruimtes werken goed en welke zijn misschien toch te ongemakkelijk? ‘Yes please!’ is niet alleen een zintuiglijke ervaring, maar gaat ook nog eens over erotische fantasieën. Hoe pakken we dat aan, zodat iedereen zich veilig voelt en het geen giebeltoestand wordt?

We boffen: Lucas de Man himself is in huis en wil de jongeren graag welkom heten en een introductie geven voor zij het werk gaan bekijken. Lucas legt met passie en bevlogenheid uit dat deze tentoonstelling niet gaat over seks, maar over kwetsbaarheid en onzekerheid. Over hoe wij allemaal bang zijn ‘niet goed genoeg’ te zijn en dat we ons daarom soms anders voordoen dan we eigenlijk (willen) zijn. En dat het jammer is dat we onszelf in het dagelijks leven soms zo verschuilen, omdat je het zo gek niet kunt bedenken of iemand anders vindt juist die eigenschappen geweldig aan jou.. De tentoonstelling is een ode aan de kwetsbaarheid en aan wat ons mensen onderscheidt van dieren: de fantasie.

De jongeren van Vrijeschool Parkstad zijn bezig met het thema ‘conceptuele kunst’ en vanuit die invalshoek wordt de tentoonstelling dan ook bekeken. Hoe zet je een misschien nog vaag idee om in een concreet werk? Hoe doe je onderzoek naar de (on)mogelijkheden van het uitvoeren van je idee?

De praktische benadering van de rondleiding is mooi in balans met de allesbehalve rationele werken die de jongeren zien, horen en voelen. In ‘De Keuken’ worden wat attributen giechelend uitgeprobeerd en iemand zit een minuut of tien lekker in de koelkast. In het membraan wordt geconcentreerd gelezen en flink gediscussieerd. Beneden, op het tapijt, komt iedereen weer tot rust. Een enkeling doezelt zelfs weg.

Tijdens de nabespreking krijgen we van de scholieren waardevolle feedback. Deze nemen we uiteraard mee naar de volgende rondleidingen!

door Kiki Goossens, medewerker educatie

Wat betekent het om 5 middagen bij Marres te besteden? Die vraag kwam bij de 7 deelnemers van het KULO project bovendrijven toen ze bij Marres voor de deur stonden.  Al buiten het huis waren er geluiden te horen, geluiden die de nieuwsgierige oren naar binnen leidden. 

Samen hebben we ons laten meevoeren (en soms afstoten) door de tentoonstelling The Waves van Espen Sommer Eide die bij Marres te ervaren was. De ruimtes zijn leeg, op een grote zwarte speaker en enkele zelfgemaakte ronde speakers na. 

Niet gemakkelijk wanneer je verwacht schilderijen of sculpturen te zien en je dan plots moet vertrouwen op je oren en je gevoel. Door wat langer in de ruimtes te blijven, je ogen dicht te doen en je te verplaatsen werd het steeds makkelijker om te vertellen over wat je hoort, waar je aan moet denken, hoe je je voelt bij een geluid en wat je nu eigenlijk van deze tentoonstelling vindt.

“Hoe langer je luistert en hoe meer je je concentreert hoe meer verschillende geluiden je hoort.”  – Ward

“Het was een aparte ervaring omdat ik me in elke kamer anders voelde – soms heel rustig en soms helemaal niet.” – Sara

“Ik vond de geluiden klinken alsof er veel spanning was, ik zag allemaal scenario’s voor me. Als ik mijn ogen sloot gaf ik me over aan de geluiden, voelde ik de trillingen en werd het geluid fijner – ik ging een soort van zweven.” – Puck

“Iedereen hoort of vindt iets anders bij de geluiden – ik moest denken aan het verlossen van migraine met geluiden. Een fijn gevoel dus!” – Alisschia

Na het bezoek aan de tentoonstelling hebben de jongeren gebrainstormd over hoe je een eigen kunstervaring kan omzetten naar een ervaring voor iemand anders. Dit gebeurde naar aanleiding van de Onzichtbare Collectie, waarbij er verhalen verzameld worden over de persoonlijke ervaring en interpretatie bij een kunstwerk. Daarnaast is er de aankomende tentoonstelling bij Marres Yes, Please!, waar het zintuigelijk ervaren van plezier en fantasie centraal staat. 

Een ieder koos zijn/haar eigen insteek voor dit project: werken met een gesproken eigen kunst-ervaring of werken met een ‘Guilty pleasure’.

Zo maakte Ward een geluidsverhaal waarin hij verteld over hoe het is om deel uit te maken van een schilderij dat grote indruk op hem heeft gemaakt, namelijk ‘De kindermoord in Bethlehem’ uit het Rijskmuseum. Puck nam ons mee in haar droomwereld met een combinatie van tekeningen, een kleisculptuur, een animatiefilm en een gedicht.

Sara gaf ons een inkijk in haar verzameling Power Rangers – we zagen alle verschillende varianten en kleine verschillen tussen de karakters en soorten Rangers in haar verzameling foto’s en bewegend beeld. Alisschia deelde met ons haar liefde voor ASMR-video’s en liet ons zelf ervaren wat dat met je kan doen: je fijne rillingen geven of je ietwat geïrriteerd maken. Dankzij Loeck voelde we ons allemaal echte Sjenge, hij liet ons Maastrichtse uitspraken lezen door een lens die ons wat liet waggelen op onze benen (het is tenslotte Carnaval!).

Job maakte in Photoshop een beeld waarin zijn muzieksmaak naar voor kwam, dit liet hij zien in combinatie met muziek uit zijn eigen playlist.

De jongeren presenteerden dit allemaal vakkundig aan een publiek dat graag de verschillende ervaringen onderging.

Een mooi resultaat van uiteenlopende onderzoeken naar het delen van een ervaring en het vertalen van jouw verhaal. 

Bedankt Job, Puck, Alisschia, Ward, Sara, Loeck en Gizem!

Onze stagiaire Lisa Alzer vertelt over haar recente ervaringen bij Marres:

• 

• 

• 

‘Vier studenten van de Bernard Lievegoed school, Nienke, Boris, Lucas & Maika, uit Maastricht hebben tijdens hun tiendaagse stageperiode een eigen zintuigen challenge en een podcast aflevering voor de Onzichtbare Collectie ontwikkeld. 

Met de nieuwe tentoonstelling ‘Yes, Please!’, in het achterhoofd gingen ze aan de slag met het ontwikkelen van een zintuigen challenge. Aan het begin van hun onderzoek kregen ze de vraag: Hoe kan je intimiteit en gevoeligheid van de aanraking bespreekbaar maken voor jongeren? Vanuit dit startpunt hebben de vier jongeren hun zintuigen proberen te prikkelen en onderzoeken. Hoe kan intimiteit worden uitgedrukt in geur, beeld, smaak en geluid en hoe kunnen deze zintuigen worden geactiveerd in een challenge? Na te hebben geëxperimenteerd met verschillende ideeën en hun eigen reacties op zintuiglijke ervaringen, zijn de jongeren uitgekomen bij het idee van een soort modern biechthokje waarin de zintuigen worden geactiveerd en de intimiteit bespreekbaar wordt gemaakt.

De box heeft de de naam Vibe Fluisterbox gekregen, een plek waar intimiteit wordt beleefd door vragen en de zintuiglijke setting. Je kunt deze box vanuit weerzijdes betreden zodat het onduidelijk is met wie je in gesprek gaat. Wanneer je de Vibe Fluisterbox betreedt, bevind je je in een dromerige kamer waar je antwoord mag gaan geven op een aantal vragen. In het midden van de box hangt een licht doorschijnende doek. Aan de andere kant van het doek is de andere ruimte. In deze andere ruimte worden de vragen gesteld en de antwoorden opgeschreven op stickers die naderhand op de muur worden geplakt. De personen in de box zitten dicht op elkaar. Ze kunnen elkaars ademhaling voelen en horen. Om de setting nog iets intiemer te maken worden de vragen en antwoorden op fluistertoon besproken. De hele ervaring moet ervoor zorgen dat, door bepaalde zintuigen uit te schakelen en andere te stimuleren, de deelnemers aan deze zintuigelijke challenge hun intiemste gedachtes verwoorden. 

Naast de Vibe Fluisterbox hebben de jongeren gewerkt aan het beschrijven van hun eigen kunstervaringen en deze bewerkt tot een aflevering van de Onzichtbare Collectie. In de Onzichtbare Collectie beschrijven kunstprofessionals, maar ook jongeren, ouderen en andere doelgroepen, hun favoriete kunstwerk in een podcast. Om op deze manier blinden en slechtzienden toegang te geven tot kunstwerken die voor hen visueel onbereikbaar zijn, maar ook om de zintuiglijke waarneming en communicatie in het algemeen meer bespreekbaar te maken. De jongeren hebben zelf een kunstwerk geselecteerd en ze spreken over een persoonlijke ervaring. Wat voelen, ruiken, fantaseren of horen zij als ze aan dit kunstwerk en de ervaring denken? Van hele analytische beschrijvingen tot hele zintuiglijke ervaringen die je meenemen naar een andere wereld. Beluister de gehele podcast van de jongeren hieronder:

tekst: Hanneke van Dongen

Marres Educatie werd 15 en 16 januari uitgenodigd om twee dagen lang met de dertien brugklassen van het Amadeus Lyceum aan de slag te gaan, ter introductie van de themaweek ‘Groene Vingers’. Deze themaweek (die na de toetsweek start) is een vakoverstijgend project tussen de afdelingen Beeldend en Mens & Natuur. De leerlingen leren zowel over de biologische kant van planten als over vormgeving en zullen in de loop van deze week de opgedane kennis inzetten om hun eigen fantasieplant te creëren.

Maar hoe doe je dat, ontwerpen? Hoe kijk je naar een plant met meer dan een vluchtige blik? Hoe leer je over een plant op een manier die je fantasie prikkelt en waardoor je inspiratie krijgt om zelf een nieuwe soort te bedenken? 

Om de leerlingen te helpen in het creatieve proces, is het zintuigenprogramma van Marres ingevlogen. In overleg met de begeleidende docenten van het Amadeus Lyceum is een lesprogramma ‘Training your Senses’ op maat gemaakt met inleidende opdrachten over luisteren en kijken, gevolgd door een praktijkopdracht. De leerlingen starten met het verbeelden van een gesproken kunstfragment uit ‘De Onzichtbare Collectie’.

Op de luisteropdracht volgt een kijkopdracht, een viewpoint opdracht. De leerlingen gaan staan en krijgen een korte instructie over  je manier van staan . Het is goed te zien hoeveel leerlingen letterlijk en figuurlijk open staan voor een ontspannen, zelfverzekerde houding. Marres Educatie is ervan overtuigd dat de manier waarop je (in het leven) staat, een belangrijk verschil maakt in je dagelijkse zijn en doen. Vervolgens krijgen de leerlingen de opdracht 360 graden te draaien en daarbij goed op te letten wat ze zien. Als iedereen een rondje gedraaid heeft, moeten de ogen dicht. Daarna wordt een persoon of object benoemd. Weet je waar deze persoon/dit object zich in de ruimte bevindt?

Na deze twee opdrachten zitten de leerlingen al in een andere mindset dan toen zij het lokaal binnenkwamen. De opdracht, die bestaat uit 7 analytische kijk, voel en ruik activiteiten,  wordt uitgelegd en alle groepjes krijgen een groot vel papier en een echte plant. Van veel planten is na het uitvoeren van de zeven deelopdrachten weinig meer over: er is uitgebreid onderzoek gedaan!

Het waren twee intensieve en heerlijke dagen! Met grote dank aan de begeleidende docenten die hun leerlingen goed hadden voorbereid en die tijdens de workshops bijzonder betrokken en enthousiast waren, wat natuurlijk doorwerkte op de jongeren. Er zijn prachtige posters gemaakt, er is volop geëxperimenteerd met gevoel (is dit blad harig, glad, ruw, of nog iets anders?), geur (trek een blaadje van de plant af: wat gebeurt er? En hoe ruikt het als je het tussen je vingers fijnwrijft? Hoe kun je die geur omschrijven, verder dan ‘vies’ of ‘lekker’?)
Zo was er een leerling die zich na het ruiken van de mini-cipres per direct in een zomers warm land waande 🙂

We zijn heel benieuwd naar de fantasieplanten die de leerlingen na deze oefeningen zullen gaan maken en als we daar de resultaten van zien zullen we ze natuurlijk met jullie delen!

tekst: Hanneke van Dongen

Het is elke tentoonstelling weer een verrassing voor Marres Educatie: hoe zullen jongeren tijdens groepsbezoeken met school reageren op de tentoonstelling van dit moment?
Marres heeft geen vaste collectie en dus ook geen standaard educatief pakket. Al gaat elke tentoonstelling over het prikkelen en ervaren van de zintuigen: de insteek om die prikkeling met jongeren te delen wisselt elke keer als het huis weer is overgenomen door nieuwe kunstenaars.
Zo ook tijdens Kommetje Kunst*: de tentoonstelling ‘The Waves’ van Espen Sommer Eide moest nog officieel geopend worden toen de eerste klassen langskwamen voor een bezoekje van drie kwartier.

Het op het eerste oor abstracte geluid van Espen, speciaal gecreëerd vanuit en voor het huis van Marres, bleek voor het gros van de leerlingen vooral fascinerend. Na een eerste kennismaking met de muziek (benedenverdieping) werd op zolder verder gewerkt met luisteroefeningen, bijvoorbeeld door al tekenend vrij te associeren bij de plaat van Espen. Na deze oefeningen werd de tweede verdieping bezocht, waarbij leerlingen aangaven dat ze nu heel anders luisterden dan toen ze binnenkwamen.
Zo nu en dan was er iemand die de muziek zó intens fysiek voelde, dat hij of zij er letterlijk even afstand van moest nemen. Ook deze ervaringen bleken waardevol: zoveel kan muziek/geluid dus met je doen! Een paar meiden ging zodanig op in het vrij associeren dat ze zich na een tijdje luisteren naar de samples uit de kleine speakers in de middeleeuwen waanden. Met tegenzin kwamen ze de spannende ruimte uit om weer gewoon in 2019 verder te gaan.

Al met al, na een flinke doop met heel wat klassen achter elkaar, kunnen we gerust stellen dat ook The Waves weer geweldig aanknopingspunten geeft om jongeren mee te nemen in een golf van ervaringen.

*In samenwerking met Kaleidoscoop bieden verschillende kunst- en cultuurinstellingen een reeks rondleidingen en/of workshops aan, om leerlingen (onderbouw voortgezet onderwijs) in één dag kennis te laten maken met verschillende kunst- en cultuurvormen.